Podziały i kategorie
krojów pisma
Na przestrzeni wieków podjęto wiele prób usystematyzowania wszystkich istniejących krojów pisma. Pomimo tego, nie powstał do tej pory żaden model klasyfikacji pism (ang. type classification), który byłby w stanie skutecznie pogrupować tak wielki – i wciąż rosnący – zbiór opublikowanych dotąd projektów. 
Spora część krojów opiera się na powtarzalnych i łatwych do zidentyfikowania założeniach i wzorcach. Istnieje natomiast wiele pism eksperymentalnych i hybrydowych, łączących cechy różnych stylów. Istotną niedoskonałością funkcjonujących systemów jest również ich europocentryczny charakter oraz fakt, iż skupiają się wyłącznie na krojach alfabetu łacińskiego, przez co nie można uznać ich za kompletne.
Do najczęściej przywoływanych modeli klasyfikacji pism w źródłach dotyczących typografii należą m.in klasyfikacja Vox-ATypI, polska klasyfikacja pism drukarskich ARTklasyfikacja DIN 16518 oraz klasyfikacja pism drukarskich Roberta Bringhursta.
Poniższe zestawienie, jest autorską próbą wyszczególnienia najbardziej popularnych i najważniejszych rodzajów krojów pisma. 
W sąsiedztwie polskich terminów umieszczone zostały terminy anglojęzyczne. Decyzja ta jest motywowana powszechnością ich stosowania – w szczególności w obszarze źródeł internetowych i katalogów fontów – oraz coraz częstszego ich przenikania do języka polskiego.
Kroje użyte na ilustracjach jako przykładowe to projekty, które zapoczątkowały istnienie danego typu pisma, są często przywoływane w jego kontekście lub w sposób czytelny ilustrują cechy opisywanego stylu. 

Antykwy dwuelementowe szeryfowe
(ang. serif)
Przykład kroju pisma: Adobe Jenson (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Adobe Garamond (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Baskerville PT (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Linotype Didot (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Scala (dostępny w Adobe Fonts)


Antykwy linearne szeryfowe – egipcjanki
(ang. slab serif)
Przykład kroju pisma: Giza oraz Clarendon (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Rockwell (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: PMN Caecilia (dostępny w Adobe Fonts)


Antykwy linearne bezszeryfowe – groteski
(ang. sans serif)
Przykład kroju pisma: Monotype Grotesque (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Helvetica (dostępny w My Fonts)
Przykład kroju pisma: Futura PT (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: P22 Underground (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Scala Sans (dostępny w Adobe Fonts)


Pisanki (ang. script)
Przykład kroju pisma: Adobe Handwriting (dostępny w Adobe Fonts
Przykład kroju pisma: Wreath (dostępny w Adobe Fonts)


Kategorie poboczne
Przykład kroju pisma: Acropolis (dostępny na stronie typography.com)
Przykład kroju pisma: Saracen (dostępny na stronie typography.com
Przykłady krojów pisma: Playbill (dostępne na stronie MyFonts) oraz Caslon Italian (dostępny na stronie Commercial Type)
Przykład kroju pisma: Buffalo Gal (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Thorowgood (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Monotype Scotch (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Preissig Antikva (dostępny w Storm Type Foundry)
Przykład kroju pisma: Albertus (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Rotis Semi Serif (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Filosofia Unicase (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Courier (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Stencil (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Proxima Soft (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Architype Van Doesburg (dostępny w The Foundry Types)
Przykład kroju pisma:  Adriane Swash (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Rocaie (dostępny w astype)
Przykład kroju pisma: Mythos (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: ITC Zapf Dingbats (dostępny w MyFonts)

Style historyczne 
Przykład kroju pisma: Trajan (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Pompeijana (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Herculanum (dostępny w MyFonts)
Przykład krojów pisma: Omnia (dostępny w MyFonts) i Rieven Uncial (dostępny w Adobe Fonts)
Przykład kroju pisma: Silentium (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: ITC Zapf Chancery (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Bickham Script (dostępny w Adobe Fonts
Przykład kroju pisma: Typo Upright (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Civilité (dostępny w MyFonts)

Pisma gotyckie (ang. blackletter) 
 Przykład kroju pisma: Almost Gothic (dostępny na stronie Poem)
 Przykład kroju pisma: Goudy Text (dostępny w YouWorkForThem)
Przykład kroju pisma: Weiss Rundgotisch (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Lucida Blackletter (dostępny w MyFonts)
Przykład kroju pisma: Fette Fraktur (dostępny w MyFonts)



_
Artykuł powstał na podstawie fragmentu książki Vademecum typografa. Tom 1: forma. Rozdziały: Klasyfikacje pism (str. 31–34) oraz Przegląd krojów pisma (str. 76–130).
Ostatnia aktualizacja podstrony: 21.09.2023